Go mii háleštat Ella Marie Hætta Isakseniin (24), de lea dušše diimmuid ovdal álgočájálmasa TIFF:s Romssas. Ella Marie neaktá «Ester», Ellos eatnu-filmma váldorolla.
Vaikko son lei ovdačájálmasas Mázes bearjadaga, de liikká ii leat vel oaidnán filmma.
– Dieđát go, mun lávkejin olggos sálas Mázes go filbma galggai čájehuvvot, nu ahte mun in leat oaidnán filmma vel. Mu lagamus olbmot eai oainnat lean mielde Mázes. Mun dárbbašan moral support go dán filmma galggan geahččat, bohkosa Ella Marie.
Loga min filbmaárvvoštallama dás.
– Viimmat!
Son lea sihke ilus ja balus ovdal álgočájálmasa Romssas. Miehtá dán vahku čájehuvvo filbma TIFF:s.
– Mun lean nu guhká illudan dán beaivái, go leat máŋga jagi bargan filmmain. Lea leamaš guhkes vuordináigi, dadjá Ella Marie ja joatká:
– Dál go dát beaivi viimmat lea boahtán, de dovddan ges ahte lea veaháš balddihahtti ahte nu ollugat galget geahččat filmma kinos ja árvvoštallat min barggu.
Ella Marie muitala ahte lea oahppan olu dan botta go lea bargan filmmain.
– Soaitá gal váivi ná lohkat, muhto ovtta láhkai lean boahtán lagabui dan dovddu mii sáhttá šaddat olbmos jus lea vuoittáhallan.
Ella Marie lei oainnat okta sis gii finai Riehpovuonas akšoneremin go lei boddu filbmabáddemiin.
Dát vásáhus attii sutnje stuorát ipmárdusa. Dáistaleapmi mainna odne rahčat lea su mielas justa seamma dáistaleapmi go dat mii vuolggahuvvui 70-logus.
– Dat balddihii mu veaháš ipmirdit ahte olbmot sáhttet billašuvvat, ja mun ieš sáhtán billašuvvat, jus mii vuoittáhallat.
Garra ja inteansa vásáhus
Filbmadahkki Ole Giæver sávvá ahte filmmas boahtá leahkit mearkkašupmi gehččiide.
Son sávvá ahte filbma sáhttá čalmmustahttit sámi historjjá, muhto maiddái rahčamušaid mat sámiin leat dál.
– Munnje mearkkašivččii olu jus olbmot dovdet ahte dát filbma guoská sidjiide ja lea sin birra.
– Ja de lean smiehttan ahte ferten leahkit rabas reakšuvnnaide mat bohtet, go olbmuin bohtet sihkkarit leat iešguđetlágan oaivilat filmma birra, ja dat lea ortnegis, dadjá son.
Ellos eatnu-trailer.
Filbmedettiin ceagganii sutnje dovdu ahte filmma dáhpáhusat heivejit maiddái dálá áigge, go ledje ollugat filbmenjoavkkus geat vulge Márgohppái demonstreret Nussir-ášši oktavuođas.
– 40 jagi mii lea filmma dáhpáhusaid ja otná beaivvi gaskka measta sihkkojuvvojit eret, go lea seamma man ovddas dál rahčat.
Ieš lea geavahan njeallje jagi ráhkadit filmma. Sus lea leamaš iežas persovnnalaš mátki filmma ráhkadettiin.
Filbmabargu lea leamašan garra ja inteansa vásáhus mii lea rievdadan su eallima, muhto maiddái su olmmožin. Dál illuda hirbmadit čájehit filmma.
– Mun illudan buot dáid jagiid ja olu barggu maŋŋel juogadit filmma olles Sámiin ja muđui ge gehččiiguin. Dál beasan addit filmma eret iežan hálddus ja diktit gehččiid eaiggáduššat dan.
Dego áigemašiinnain mátkkoštit
Muhtun gii sihke lea geahčči ja maiddái statista filmmas, lea Lemet Máhtte Eira Sara (22). Sutnje lei filbmaseahtta ja báddemat ođđa ja gelddolaš vásáhussan.
– Munnje lea vuosttažettiin stuorra gudni, go leat han mu fuolkkit ja máttut geat albmailmmis leat ferten dáistalit Álttá-áššis, lohká son.
Lemet Máhtte searvvai statistan justa dan dihte vai beassá gudnejahttit sin.
Sutnje lei erenoamáš vásáhus go filbmejedje ikonalaš scena mas 600 politiijabálvvá gevrejedje máŋga čuođi akšunistta eret Savvonis.
Muhtumiid šadde guoddit eret.
Lemet Máhtte beasai veaháš dovdat mo dat dáiddii vásihuvvot dalle.
– Lei muđui hirbmat olu koordineren. Ovtta beaivvi mii leimmet badjel čuođi statistta geat galggaimet bussiin duohkot deike ja máŋggaid diimmuid vuordit buolašin, dadjá son ja lasiha:
– Lei duođaid dego livččiimet áigemašiinnain mátkkoštan. Buohkat ledje gárvodan dan áigge biktasiiguin.
Illuda filmma oaidnit
Lemet Máhtte sávvá ahte filbma olaha su vuordámušaid. Son illuda filmma oaidnit.
– Mun vuorddán ahte filbma govvida daid rahčamiid mat sámiin leat leamaš Álttá-ášši oktavuođas, ja maiddái váikkuhusaid mat čuhce servvodatbirrasii.
Lea vel okta ášši maid boahtá dárkilit geahččat filbmačájálmasas.
– Šaddá gelddolaš oaidnit oidnon go mun filmmas nu bures go ieš doaivvun.
