Biru Unjárga | Komediija/Drámá | Rein Film
Sámis leat dán jagi ilbman olu filmmat, sihke drámát, dokumentárat jaráhkisvuođafilmmat. Ja dál lea ge rešissevra Egil Pedersen mearridan veaháš garvit
fáttaid mat gusket buolvatraumaide ja boazodollui. Dan dihte áiggun vuosttažettiin váimmolaččat giitit Egil Pedersena dán filbmabarggu ovddas. Vaikko Sámis leat ilbman olu filmmat, de čuoččuhivččen ahte olu dáin leat geahnohis filmmat. Go majoritehtaservodat ruhtada sámi filbmabuvttademiid ja vurdet čáppa bohccogovaid ja geahppa muitalusaid, de ii láve šaddat nu beare buorre boađus. Dan lea hirbmat dehálaš namuhit, go Biru Unjárga lea filbma mas lea čielga mearri vuosttaldit visot dáid vuordámušaid. Hirpmáhuhtti čeahpes debutánttat
Sámi vuosttaš guhkesfilbma nuoraide lea Elvira birra, guhte háliidivččii deaivat ja oahpásmuvvat iežas dánska áhčiin. Elvira sávašii muđui beassat guhkás eret Unjárggas. Go de deaivá iežas duohta áhči, de álgá visot mannat endorii. Sarah Olaussen Eira neaktá Elvira, ja filbma loktana ge eahpitkeahttá hirbmosit su neaktima bokte. Lea hirpmáhuhtti gullát ahte dá lea su vuosttáš neaktinrolla. Amund Lode ja Sara Sofie Mienna, geat neaktiba Áslaga ja Margrethe, leaba nai hirbmat nannosat ja karismáhtalaččat iežaska rollain.
Filmmas lea muitalus mii lea heivehuvvon nuoraide, ja mas lea alla leahttu. Vuhtto bures ahte lea nuoraidmuitalus mii mahkáš lea heivehuvvon 2024:i, muhto dat sáhttá nai hehttet muitalusa. Rešissevra lea ieš muitalan ahte mihttu lei hábmet veaháš
satiirralaš gova sámi gilážis, muhto mu mielas ii dovdo dát nu nannosit filmmas. Filmma muitalus ja karaktevrrat guoskkahit veaháš imašlaš dábiid ja norpmaid, mat čuhcet sámi servodahkii, nugo influencerat geain lea sosiála fápmu ja oahpaheaddjit mat leat «woke», muhto filbma ii oro oalát nagodeame dan. Dát dagaha ahte karaktevrrat eai leat dego olbmot dahje satiirralaš hámit, muhto baicca darvánit ártegis hápmin mat hehttejit karaktevrraovdáneami ja servodatkritihka. Dalle ferte maid muitit ahte dás lea 47-jahkásaš dievdu guhte ráhkada filmma 15-jahkásaččaid birra. Ja dat gal dovdo. Dattege nagoda filbma čuohcat dovdduide. Vaikko karaktevrrat dávjá leat absurda hámis, de čájeha filbma duohta dilálašvuođaid mat dávjá deaividit smávva gilážiin. Ovdamearkan sámi filbmadahkkiide
Filmmas girdá muitalus alla leahtus álggus gitta lohppii. Biru Unjárga lea oanehis guhkesfilbma, nu movt nuoraidfilmmat dávjá lávejit ge. Muhtomin leat dovdduide čuohcci bottut maidda livččii roahkka sáhttán vuoruhit eambbo áiggi, ja muhtomin ges bottut mat veaháš suoládit áiggi filmmas. Biru Unjárga áiggošii guoskkahit olu fáttaid, muhto go iešalddis lea oanehis filbma, de ii čiekŋut masage oalát. Seammás ii leat filbma mii dárbbaša čáppa bohccogovaid ja eará sámi filbmaklisjéaid vai geasuha geahčči. Go ovttasta earenoamáš muitalusa buori neavttáriiguin ja rešissevrrain, guhte sakka berošta filmmas, de šaddá das miellagiddevaš boađus. Dán filmmas lea ulbmilin guoimmuhit ja muitalit, iige viggat eanetloguálbmoga oahpahit. Ja mii dárbbašit eambbo dákkár filmmaid.