Suoládeapmi | Thriller/Dráma | Netflix 2024
Sámi kultuvra, musihkka ja filmmat leat maŋemus áiggiid ožžon stuorát ja stuorát saji majoritehtaservodagas. Dasa lea vuosttaš sámi Netflix guhkesfilbma «Suoládeapmi – Stolen» nana duođaštussan.

Guovddážis leat sápmelaččat – buot filmma osiin. Elle Márjá Eira lea rešisseren filmma, Ann-Helén Laestadius lea čállán girjji man vuođul filbma lea ráhkaduvvon ja son lea maiddái bargan buvttadeaddjin filmmas. Ken Are Bongo fas lea váldofilbmejeaddji ja kámera ovddabealde leat sámi neavttárat.

Elin Oskalis lea váldorolla.

Boazodoallu ja rasisma
Elin neaktá Elsá. Son ja su bearaš leat boazobargit Girona guovllus. Sii geahččalit seailluhit boazodoalu árbevieruid nu bures go sáhttet, muhto vásihit garra vuostehágu, vašu ja maiddái rasismma lagasbirrasis.

Čoahkkebáikkis váilot bargosajit, ja nu lea hástaleaddji doaimmahit boazodoalu go ruvkefitnodat njálggista lagasbirrasiin.


Báikkálaš olbmot navdet boazosápmelaččaid hehttet ovdáneami, bivddu ja skutervuodjima.

Ruvkefitnodat háliidivččii álggahit ruvkedoaimma Elssá ja ránnjáorohaga eatnamiidda. Sii dieđusge garrasit vuosttaldit ruvkedoaimma, muhto eará báikkálaččat fas dorjot dan.


Guoskkahallet psyhkalaš dearvvašvuođa
Juste dát oassi váldá unnán saji. Filbma lea gal vuosttažettiin boazosuoládemiid ja daid váikkuhusaid birra, muhto soabatmeahttunvuohta boazosápmelaččaid ja eará báikkálaččaid gaskkas man filbma guoskkaha, lea olu jagiid juo bistán ja garrasit čuohcan boazosápmelaččaide go mii oahpásnuvvat filmma karaktevrraiguin.

Boazosápmelaččaid psyhkalaš dearvvašvuohta ja movt dat váikkuha eallima, šaddá guovddážin filmmas, ja govvida ge máŋgga láhkai duohta máilmmi.

Erenoamážit Ruoŧa bealde Sámis leat riiddut ja rasisma čuohcan garrasit boazosápmelaččaid psyhkalaš dearvvašvuhtii.

Gaskkohagaid orru filbma guoskkahallame beare olu fáttáid, muhto seammás ii daga dan. Nu movt mun árvvoštalan, de leat dat áibbas dárbbašlaš. Oasit vigget čilget ja čájehit manne filmma karaktevrrat láhttejit ja dahket nu movt dahket.

Dainna lihkostuvvá filbma muhtun muddui oalle bures.

Dat geat sámi servodaga dovdet, dovdet maiddái historjjá. Lea han sáhka ollislaš govas. Boazodoallu lea áiggiid mielde olu šaddan gillát.

Elsá vásiha ahte sihke iežas olbmot ja earát leat su vuostá, muhto son bidjá duođai návccaid čielggadit boazosuoládemiid.

Dat lea ge mii filmma muitalusa guoddá.

Stuorát ulbmil
Rešissevra Elle Márjá Eira lea gárvves mánusa ožžon gihtii ja árvvus ge dulkon dan iežas duogáža ja vásáhusaid vuođul. Dan dahká hui čehpet.

Sus lea fárus filbmejeaddji Ken Are Bongo, gii maid addá deattu filbmii čáppa govaiguin. Filmmas beassat maid oaidnit ođđa ja nuorra sámi neavttáriid geat hirpmahuhttet.

Sámi filbmamáilmmis han lea vaikko man olu potensiála!

Maiddái jietnakvalitehta ja dialogaid ferten rámidit. Muhtumin sáhttá sámi filmmain (ja eará filmmain ge) váttis fáhtet mii daddjo, muhto nu ii lean dán háve.
  
Mun ferten muđui mieđihit ahte filmma álgu ii nagodan boktit mu beroštumi ollislaččat. Dat álgá máná geahččanguovllus, muhto šaddá dađistaga issorasat ja seavdnjadeabbo go njuike logi jagi ovddas guvlui.

Muhto mun eanas rápmon filmma.

Filbma gieđahallá duođalaš fáttáid ja áššiid maid ii sáhte duššin dahkat. Nu lea «Suoládeapmi» duođai nana filbma sámi geahččanguovllus. Sávvamis jurddaša majoritehtaservodat dan seamma, go dán filmmas lea stuorát ulbmil go dušše guoimmuhit Netflix-gehččiid.

Dat oahpaha sihke historjjá ja dálá áiggi birra.