Mannan vahkku lágiduvvui vuosttaš Giellabiellje-konferánsa Bådåddjos. Dohko čoahkkanedje nuorat miehtá Sámis ságastallat sámegielaid boahtteáiggi ja teknologiija birra. 

Nuoraidmagasiidna finai konferánssas sihke govveme ja čuovvume muhtun ságastallamiid ja kurssaid.

Konferánsa lágiduvvui Stormen girjerádjosis, ja bisttii guokte beaivvi. Dá lei lágideapmi mas ledje sihke dievva oasseváldit ja dievva prográmma. 

Giellatipsat
Mii deaivat Linus Johnsena (21) Stormen girjerádjosa feaskáriin. Son lea Romssas mátkkoštan Bådåddjoi, ja muitala mii su geasuhii Giellabiellje-konferánsii.

– Ná, nuvttá mátki! Ja somás prográmma nai, moddje Linus.

Son lea dieđihan julevsámegielat kursii, ja illuda dasa searvat, earenoamážit go alddis lea guhká leamašan miella oahppat julevsámegiela.

Linus hupmá muđui davvisámegiela, muhto dat ii leat sus eatnigiella.

Son álggii easka joatkkaskuvlaagis oahppat sámegiela.

– Guđa jagis ohppen giela, ja ovdal in máhttán sáni ge. Iežan mielas lean oalle njuovžil davvisámegielas dál, vaikko ain duollet dálle váilot muhtun sánit.

Sus leat nai muhtun evttohusat earáide geat nai áigot oahppat ođđa giela. 

– Ávžžuhan girjjiid lohkat, ja dasto čállit daid sániid maid ii máhte dahje it ipmir. Dasto sáhttá hárjehallát daid ja lohkat ođđasis. Go dán muhtun háve geardduhat, de leat fáhkka ožžon mielde olles sisdoalu. 

Son muitala nai ahte lea váldán áppa atnui, man namma lea Anki. 

– Dat lea hui buorre giellareaidu. Mun árvidan ahte eai leat nu oallugat mat dihtet dien birra, nu ahte ávžžuhan buohkaid dien váldit atnui. Ja muđui fitnat dákkár konferánssain, loahpaha Linus. 

Teknologiija ja boasttudiehtu
Makkár ávki sáhttá goanstajierpmis leahkit sámi giellateknologiijas, ja muđui nai kultuvrras? Lemet Máhtte Eira Sara jođihii ságastallama Meta globála direktevrrain Kevin Chanain, goanstajierbmeekspearttain Mathias Hauglidain ja Inga Lill Mikkelsenin. 

Ságastallamis bohte ovdan čuolmmat mat gusket goanstajierbmái ja Sápmái. Stuorašearpmas čájehuvvui ovdamearka mii lei almmuhuvvon Facebookii, mii lei govva man goanstajierbmi lei ráhkadan. 

Govvateavsttas čuoččui ahte govas oidnojit dološ sápmelaččat, ja ahte lea govvejuvvon álggus 1900-logus. 

Ieš dat govva čájehii olbmuid geain leat fabrihkabuvttaduvvon ullobáiddit badjelis, ja mii ii veahášge ovdanbuvtte duohtavuođa. 

Man bahá lea ahte goanstajierbmi buvttada boasttudieđuid sápmelaččaid birra? Ja movt dán obage eastada, go eai gávdno doarvái duohta dieđut Sámi birra man goanstajierbmi čoaggá? Dá lei vuorjašuhtti gažaldat man Inga Lill Mikkelsen buvttii ovdan ságastallamis. 

Meta globála direktevra vástidii ahte gánnáha nannet diehtočoaggima goanstajierbmemodeallain, sihke giela ja eará dieđuid ektui. Loahpas ságastallamis ávžžuhii son earret eará eamiálbmogiid veahkkin nannet goanstajierbmemodeallaid Facebookas. 

Ná ráhkada fantasiijaealli
Mii oaidnit nai Lemet Máhte eará oktavuođas, gos son doalai modden-kurssa. Dás oahpahii son oassálastiide mo galgá Minecrafta moddet, dahje rievdadit. 

Dás lei mihttu čájehit movt sáhttá ođđa ealli ráhkadit ja hábmet spellui.

Lemet Máhtte válddii Blockbench neahttasiiddu atnui ráhkadit ođđa ealli, man ieš gohčodii «fantasiijaeallin». 

Son čájehii movt hábme ealli, movt ráhkada oaivvi, goruda ja julggiid, ovdal go de ráhkadišgoahtá tekstuvrra.

Go ráhkada tekstuvrra, de tevdne ovdamearkka dihte čalmmiid, njálmmi ja eará detáljaid eallái vai dasa šaddá juste dakkár hápmi go háliida. 

– Ii leat doarvái áigi, ferten veaháš summálit sárgut, boagusta Lemet Máhtte.

Loahpageahčen kurssa čájehii Lemet Máhtte movt galgá sirdit fiillaid dihtoris vai de ealli ihtá Minecraftas, ja vaikko lei unnán áigi, de ollii son loahpas čájehit movt iežas fantasiijaealli lei oaidnit spealus.

Ođđa ofelaččat
Maŋemus jagiid lea leamašan vierrun ahte juogo Márkomeannu dahje Riddu Riđđu lávddiin beassá vuohččan oaidnit ođđa sámi ofelaččaid, muhto dán háve almmuhuvvui Giellabiellje-konferánssas geat ođđa ofelaččat leat. 

Ovddeš ofelaččat sárdno iežaset oahppojagi birra, ja váimmolaččat sávve bures boahtima ođđa ofelaččaide. 

Dán jagáš ofelaččat leat ge Kaija Cordelia Aira Amunden (19), Emilie Madelen Biti-Jessen (23), Naimi Renander Bransfjell (19), Sunna Regine Inga (25), Mariela Nordsletta Somby (19) ja Benedikte Kristin Hansen-Seljebu (19). Š čállá eambbo sin birra ođđa magasiinnas.