Ráiddu sisdoallu lea oanehaččat ahte «Husky Adventure»-nammasaš dálus Kárášjogas orruba 12-jahkásaš Elle ja su eadni Line, ja sudno eallámuššan lea beanavuodjinturisma. Doppe dan galbma guovllus lea ráfálaš eallit. 

Fáhkkestaga rievdá buot, go bahás ja vaššás beanasuollagat gaikot beatnatgárdái ja suoládit measta visot sudno beatnagiid. 

Elle ja eadni suorganeaba sakka – ja jearaldat lea: movt dál šaddá sudno doaluin?

Ledje veaháš balus
Dakkár máilmmis gos eai leat luohtehahtti rávesolbmot, álget Elle ja su ustibat Áslat ja Jovnna ieža ohcat ja doarridit beanasuollagiid – muhto fargga darvánit sii ieža nai riidduid, giellásiid, vaši ja bahádaguid fierbmái ja moivái.

Dan galbma meahcis fuomášit sii čiegus ja fámolaš olbmuid ja doaimma. Dat masa dat áigot beatnagiid atnit, gal suorggaha ja balddiha buohkaid.

Buot dát nuorra váldorollaneavttárat leat vuosttaš geardde kámera ovddas. 

Vaikko buohkat ledje veahá balus álggus, de leat sis dušše buorit vásáhusat dán filbmemis. 

– Mun lean álo háliidan šaddat neavttárin. Go unnin gehččen TV, de lávejin jurddašit ahte mun maid háliidivččen muhtumin dan seamma dahkat, muitala Álttá nieida Sara Felicia Rasmus Labba (14) gii neaktá ”Elle” dán ráiddus. 

Mihkku Johannes Albin Wolf Ballovara (13) eret Fanasgiettis Deanus, gii neaktá “Áslat”, gal baicca ii lean jurdilan ge neavttárin šaddat.

– Mus ii leat veaháge filbma- dahje teáhterduogáš, muhto go dát vejolašvuohta ilmmai, de jurddašin ahte dan gal ferten geahččalit.  

Ollašuvvan niehku
Goappašagat válljejuvvuiga vuosttaš vuorus dan olis go buvttadeaddjit fitne skuvllain ohcame neavttáriid.

– Muhtimat min luohkás dovddaheimmet beroštumi. Ja de dieđihedje ahte mun lean beassan viidáseappot, ja dađi mielde čielggai ahte mun oaččun ovtta dan golmma váldorollas, muitala Sara.  

– Maid de jurddašit?

– Mun illosin ja ballájin maid. Ii lean báljo jáhkehahtti ahte mu niehku ollašuvvá.

Ii Guovdageainnu bárdni Leon Alseth Valio (13), gii neaktá Jovnna, ge lean ovdal geahččalan dákkáriid, muhto neavttárnieguid gal mieđiha alddis leamašan. 

– Ii mus neaktin- ja teáhterhárjáneapmi gal lean. Muhto unnin lávejin jurddašit ahte livččii somá leat mielde TV-ráiddus. 

Smávva-čendisat
Nuorat muitalit ahte lei gelddolaš vásáhus ja ahte álgobalut fargga jávke.

– Mun gal ledjen hui gealdagasas ja veahá balus maid. Erenoamážit vuosttaš báddenbeaivve. In livčče jáhkkán man olu olbmot duođai leat kámera duohken go filmmaid báddejit, lohká Sara. 

– Mun maid ledjen veahá balus, muhto gal dat loaččai go oahpásmuvaimet eanet, ja de gal šattai hui somás vuoigŋa filbmenbáikkiin. Ieš filbmen gal manai bures, muhto lei oalle duskkástuhtti vuordit ráiddu almmuhuvvot, boagusta Mihkku.

Leon nivkkuha dasa maid olbmát lohket.

– Mu mielas lei maid somá oahpásnuvvat nu olu ođđa olbmuiguin, ja ohppen hui olu. Mun maid hirpmahuvven dainna man olu olbmot dákkár filbmemis fertejit leat mielde. 

Dál go ráidu lea almmuhuvvon ja čájehuvvon TV:s, de leat sii vásihan ahte amas olbmot fuomášit ja dovdet sin, muhto dat gal lea sin mielas hui somá.

– Muhtumin nárridit mu ustibat: ”Dá boahtá filbmabeakkálmas”. Muhto dat lea ortnegis, go dieđán ahte sii dušše leaikkastallet. Mun gal bures birgen leat smávva-čendisin ruovttuguovllus ja vel de ge go deaivvan amas olbmuid eará báikkiin, lohká Mihkku.

Sara lea ovttaoaivilis suinna.

– Mun lean maid ožžon eanas dušše positiiva máhcahagaid, ja measta buohkat lohket ahte dat lea gelddolaš ja buorre TV-ráidu. Mu mielas lea buorre oažžut eanet beroštumi, ja veahá mun liikon filbmanástin nai dovdat iežan, reašká son. 

Leon lea maid ovttaoaivilis sudnuin.

– Mu mielas gal lea leamaš hui somá ahte olbmot gehččet ráiddu ja liikojit dasa.   

Háliidit eambbo neaktit
Maid dasto jurddašit dát nuorat boahttevaš neavttáreallima birra?

– Mun gal áinnas háliidivččen neaktit eambbo filmmain boahtteáiggis, ja áiggun váldit vuostá vejolašvuođaid jus dat bohtet. Ledjen mielde vel eará filbmemis mannan geasi. Mun liikon filmmaid ja TV, ja mu mielas orru dat leame gelddolaš bargu, lohká Sara.

Mihkku lea ovttaoaivilis.

– Juo, mun gal áinnas joatkkán, go lei duođai somá leat neavttár. Mun ávžžuhan buot nuoraid geahččalit.

– Mun maid eandalii neavttán eambbo sihke filmmain ja lávddiin jus dakkár vejolašvuohta boahtá, lasiha Leon.

Mihkku muittaša veahá dramáhtalaš dáhpáhusa ja mii su hirpmahuhtii buot eanemus olles dán proseassas. 

– Báddenáigodagas, go ledjen ruovttus finadeamen, ledjen sihkkeliin girddihan ja njuiken ja gahččan. Ámadadju lei visot hávvin ja sáhpodan, ja dalle jurddašin mo mii dál galgat. Muhto de bessen oaidnit ahte sminkejeddjiin leat iežaset goansttat, ja sii vuide nu ahte ii mihkke dovdon. 

– Mun maid ferten namuhit mii mu mielas lei eanemus vuordemeahttun – oažžut bálkká diekkár suohttasiid ovddas! In livčče goasse jáhkkán ahte neavttár sáhttá nie olu dinet, čaibmá Mihkku.